Owady drapieżne i pasożytnicze upraw sadowniczych

Spis treści
Owady drapieżne i pasożytnicze upraw sadowniczych
Strona 2
Strona 3
Wszystkie strony
Jedną z podstawowych zasad Integrowanej Produkcji (IP) jest ograniczenie liczebności szkodników przy użyciu metod innych, niż chemiczne lub poprzez umiejętne łączenie ograniczonych zabiegów chemicznych z czynnikami niechemicznymi, w tym także biologicznymi.

Wśród czynników biologicznych niezwykle ważną rolę odgrywają owady drapieżne i pasożytnicze. Ich działalność, chociaż nie zawsze dostrzegana przez praktyków, jest nie do przecenienia. Bez udziału tych organizmów zwalczanie wielu szkodników byłoby bardzo kłopotliwe, mimo stosowania najbardziej skutecznych środków ochrony roślin. Choć w uprawach wielkoobszarowych ochrona roślin oparta wyłącznie na działalności owadów drapieżnych, czy pasożytniczych, jest niemożliwa, to należy jednak przy planowaniu zabiegów brać pod uwagę ich obecność i liczebność. Stanowią one znaczący potencjał redukujący szkodniki w naszych sadach i jagodnikach, choć nie zawsze jest to dostrzegane przez niewprawnego obserwatora.

Drapieżce
Biedronki są jedną z najpowszechniej występujących grup sprzymierzeńców sadowników. Niektóre ich gatunki są dobrze znane. Powszechnie nazywa się je bożymi krówkami i darzy sympatią. Najprawdopodobniej wynika to z wyglądu owadów dorosłych, które są niewielkimi, kolorowymi chrząszczami. Poza tym, wiele gatunków biedronek to wrogowie naszych wrogów, czyli szkodników. W przeciwieństwie do niektórych innych gatunków owadów pożytecznych, biedronki są drapieżcami zarówno w stadium dorosłym, jak też we wszystkich stadiach larwalnych. Intensywnie tępią wiele szkodników, a przede wszystkim mszyce, miodówki, czerwce i przędziorki. Nie gardzą również drobnymi larwami motyli i muchówek. Dorosłe owady biedronek spotykamy przez cały okres wegetacji, najczęściej w koloniach mszyc. W przeciwieństwie do owadów dorosłych, larwy i poczwarki biedronek są mało znane i często niszczone, w przekonaniu, że są to szkodniki. Jaja biedronek są żółte lub pomarańczowe, składane na różnych częściach roślin (liście, łodygi, pnie), zwykle w złożach po kilka, kilkanaście, a nawet kilkadziesiąt. Są podobne do jaj stonki i z tego powodu mogą być niepotrzebnie niszczone. Należy więc pamiętać, że jaja stonki są składane jedynie na ziemniakach lub pomidorach. Jaja biedronek natomiast mogą być składane na najróżniejszych roślinach (także na ziemniakach).


Biedronka siedmiokropka, biedronka dwukropka i biedronka wrzeciążka należą do najczęściej spotykanych gatunków. Te trzy gatunki najliczniej występują także w polskich sadach. Ich liczebność, w zależności od wieku sadu, jego położenia i otoczenia, waha się w sezonie wegetacji od kilkudziesięciu tysięcy do ponad dwustu tysięcy owadów dorosłych na hektar. Biedronki chętnie zimują w sadach i innych miejscach zadrzewionych, pod opadłymi liśćmi, najczęściej w pobliżu pni, lub w różnych zakamarkach na drzewach (np. pod korą).

Oprócz wymienionych gatunków, do licznie występujących biedronek należą: biedronka pięciokropka, biedronka dziesięciokropka oraz biedronka czternastoplamka, która szczególnie chętnie niszczy czerwce. Skulik przędziorkowiec należy do najmniejszych krajowych biedronek (ok. 1,5 mm długości). Jest to wyspecjalizowany drapieżca przędziorków. Jego pokrywy są czarne, wypukłe, pokryte wyraźnymi, białawymi włoskami. Zarówno owady dorosłe, jak i larwy występują na roślinach opanowanych przez przędziorki. Skulik pojawia się zwykle na przełomie kwietnia i maja, a liczniej w drugiej połowie sezonu wegetacyjnego. Jego potrzeby pokarmowe są duże – zarówno owad dorosły, jak i larwa mogą zjadać do kilkudziesięciu przędziorków dziennie.

Owady siatkoskrzydłe nazwę swą zawdzięczają silnemu użyłkowaniu skrzydeł, szczególnie dobrze widocznemu u tych gatunków, których skrzydła są przezroczyste (np. złotooki). Drapieżcami są przede wszystkim larwy, natomiast owady dorosłe, w zależności od gatunku, są albo drapieżcami, albo odżywiają się nektarem i pyłkiem kwiatów, a czasami spadzią wydalaną przez mszyce, czerwce lub miodówki.


 
 
.