Jak zapewnić optymalny rozwój pąków kwiatowych?

Wilgotna i bardzo długa ubiegłoroczna jesień źle wpłynęła na hartowanie się drzew owocowych. Niespodziewany atak zimy i wyjątkowo srogich mrozów nie wpłynął korzystnie na kondycję drzew. W wielu rejonach Polski doszło do uszkodzeń pąków kwiatowych, a także krótkopędów i pędów jednorocznych. Najbardziej ucierpiały czereśnie i grusze.

Wielu z nas podczas zimowego cięcia zauważyła bardzo słabą jakość pąków kwiatowych. Do tego trzeba wziąć pod uwagę jeszcze inne czynniki wpływające na jakość pąków: brak albo niskie nawożenie mineralne sadów związane z bardzo wysokimi cenami nawozów oraz przedłużające się zbiory powodujące opóźnienie wejścia drzew w spoczynek, a także długą, mroźną zimę i opóźnioną wiosnę. Biorąc powyższe pod rozwagę oraz to, że jakość owoców kształtuje przez cały sezon począwszy od wczesnej wiosny musimy już od samego początku sezonu wspomóc rozwój drzew owocowych.

Od początku wegetacji poprzez podziały komórkowe kształtuje się struktura przyszłego owocu. Powstają i rozwijają się elementy zalążni, pylników, dna kwiatowego, okwiatu jak i całego kwiatostanu. W kwiatostanie jabłoni jest zwykle 5-7 kwiatów, przy czym najbardziej wartościowym jest kwiat szczytowy, zakwitający jako pierwszy. Z niego powstają owoce najwyższej jakości. Następnie w wyniku zapylenia dochodzi do zapłodnienia i powstania owocu. Liczba komórek w tych organach zwiększa się od wczesnej wiosny aż do 3-4 tygodni po kwitnieniu. Po tym okresie nie przybywa już nowych komórek, zwiększają one jedynie swoje rozmiary wypełniając się gromadzonymi w czasie sezonu asymilatami i wodą.

Intensywność podziałów komórkowych przed, w czasie i krótko po kwitnieniu ma bardzo duże znaczenie w uzyskaniu owoców odpowiednich rozmiarów. Dlatego zapewnienie optymalnych warunków rozwoju owocom we wczesnych fazach wzrostu jest kluczowym zadaniem sadownika.

Preparatami, które minimalizują wpływ niekorzystnych warunków środowiska są biostymulatory.

Zabieg przy użyciu biostymulatora na początku wegetacji należy uznać za zabieg standardowy w sadach. Biostymulatory są preparatami stosowanymi w uprawie roślin, w celu usprawnienia procesów wzrostu i rozwoju. Ich wpływ na rośliny nie wynika z bezpośredniego udziału w regulacji procesów życiowych, lecz z oddziaływania na metabolizm w szerokim tego słowa znaczeniu. Stymulują one syntezę naturalnych hormonów, niekiedy zwiększają ich aktywność, usprawniają pobieranie składników mineralnych, intensyfikują podziały komórkowe, itp. Stosowanie biostymulatorów w technologii upraw roślin powoduje zwiększenie plonu, często przy jednoczesnym wzroście jego jakości.

Mechanizm działania np.: biostymulatora Asahi SL został dogłębnie przebadany i poznany. Substancje aktywne tego preparatu to związki fenolowe uczestniczące w wielu ważnych procesach metabolicznych jako: substraty, aktywatory, katalizatory oraz induktory. Dlatego biostymulator działa w roślinie wielokierunkowo. Najważniejszymi efektami działania preparatu w roślinie są: większa ilość energii dostępna roślinie, szybszy przepływ molekuł w komórce i pomiędzy tkankami w roślinie, stabilizacja produktów reakcji biochemicznych oraz bardziej efektywna regulacja hormonalna.

Asahi SL stosuje się w dawce 0,5 l/ha lub w stężeniu 0,1%; zabiegi należy rozpocząć po wznowieniu wegetacji wiosną kiedy pojawią się pierwsze liście, dzięki którym rośliny mogą pobrać preparat. Biostymulator stosuje się kilka razy w sezonie (optymalnie 5 razy) i jak wskazują badania i praktyka, nie ma potrzeby stosowania częściej niż co 10-14 dni. W przypadku zabiegów interwencyjnych po wystąpieniu np. przymrozków wskazane jest wykonanie zabiegu zaraz po przymrozku (jeśli nie udało się wykonać oprysku przed spodziewanym przymrozkiem) w dawce 0,5 – 1 l/ha (wyższa dawka przy większych uszkodzeniach). Jeśli pąki są żywe, tylko częściowo zniszczone zabieg można powtórzyć po 3-5 dniach. Nowoczesna formulacja tego preparatu na bazie roztworu wodnego została przystosowana do łącznego stosowania ze środkami ochrony roślin i nawozami. Do biostymulatora stosowanego samodzielnie należy dodać zwilżacz niejonowy, najlepiej olejowy.

Badania z ostatnich lat pokazały, że najlepsze efekty daje zastosowanie biostymulatora łącznie z nawozem organiczno-mineralnym na bazie alg Goëmar BM86. Jego zastosowanie wpływa na wyższą intensywność podziałów komórkowych w wyniku wzmożonej produkcji poliamin przez rośliny. Ponadto dodatek pierwiastków (Mg, B, N i Mo) najistotniejszych w czasie kwitnienia i zawiązywania owoców powoduje, że silnie dzielące się komórki mają zapewnioną odpowiednią ilość składników pokarmowych. Dzięki temu zapewniamy stały wysoki poziom podziałów komórkowych prowadzących do poprawy zawiązywania owoców i zwiększenia liczby komórek co w efekcie daje uzyskanie wyższych plonów o lepszej jakości owoców.

Ten organiczno-mineralny nawóz stosuje się w okresie od zielonego pąka do okresu po kwitnieniu, 3 razy w sezonie, w dawce 3 l/ha. Dzięki temu zapewniamy stały wysoki poziom podziałów komórkowych prowadzących do zwiększenia liczby komórek prowadzących do uzyskania większych owoców.

Optymalną strategią rozpoczęcia sezonu jest stosowanie Asahi SL na początku wegetacji i od fazy zielonego (białego) pąka Goëmar BM86 łącznie z Asahi SL. Dzięki takiemu rozwiązaniu kondycja drzew będzie na tyle wysoka, że doprowadzi do uzyskania wysokich i dobrej jakości plonów i ogranicza negatywny wpływ ewentualnych przymrozków.

dr inż. Adam Słowiński
 
 
.